Travma ve “Gerçek” Kavramı

Travma’nın merkezinde gerçek (réel) kavramı yer almaktadır. Gerçek dilin dışına ve sembolizasyonun olmadığı bir alana aittir. Gerçek konusu anlatılırken verilen bir örnek şu olur genelde; rutin bir günde yolda yürürken birden başınızın tepesine bir şey düştüğünü hayal edin. Gerçek tam da o andır; hiçbir öngörünüz yokken birden başınızın tepesine bir şeyin düştüğü an’dır. O an gerçek’tir ve bu nedenle travmatiktir. Örneğin, depremin yaşanma anı yani bulunduğunuz zeminin sallanma anı gerçek bir andır ve travmatiktir. Ya da örneğin yolda yürüyorsunuz, bir anda yanınızdan bir araba geçiyor ve neredeyse size çarpacağı bir an yaşıyorsunuz; o an tam da gerçek an’dır. Bu an'larda henüz dil devrede değildir, o an’larda pür bir sessizlik vardır. Bu an’lar gerçek’le karşılaşma anlarıdır. Bu karşılaşmanın kendisi travmatiktir.

Öte yandan böyle gerçek an’lar yaşayan herkeste bu travmatik andan kaynaklanan semptomlar oluşmaz. Travmatik anları yaşayan bazı kişilerde bazı semptomların oluşması bu an'ı yaşayan kişilerin kendi süreçleri ile ilgilidir. Çünkü gerçek bir karşılaşma her bir kişi için tekil bir yerden deneyimlenmektedir, bu nedenle herkesin travmatik duruma karşı göstereceği tepkiler, tutumlar kişiye özgü olacaktır.

Gerçek bir karşılaşma an'ında dil olmadığı için bu an'ı yaşayan kişinin o an'lar üzerine konuşması önemlidir. Özne o an'lar üzerine konuşabildikçe o gerçek an dil üzerinden yeniden inşa olacaktır. Bunun sonucunda gerçek an bir sembolizasyon sürecine tabi olacaktır.

Psikanalitik olarak işleyen bir seansta travmatik bir an yaşayan özneyi bir terapist/analist dinler ve özne seansta konuşmaya teşvik edilir. Olayı nasıl anlattığına, anlattıkları arasında nasıl bağlantılar kurduğuna, hangi kelimeleri kullandığına, ısrarla o yaşanan an’ın hangi boyutuna dikkat çekmediğine…Terapist/analist koltuğundaki kişi bunları dinler... Özne anlattıkça o sessiz, dilin olmadığı gerçek karşılaşma an'ı dil içerisinde yeniden inşa olur. Bu inşa süreci ile özne için yeni bir süreç başlar.